محمد رسول‌الله (ص)

محمد رسول الله

---

ما می‌خواهیم شخص دوم عالم هستی را علی الاطلاق بشناسیم. آن حضرت اقدس رسول‌الله محمد بن عبدالله (ص) را بشناسیم. بشناسیم که از چه کسی باید تبعیت کنیم؟ بشناسند همه مکلفین الی یوم الدین که از که باید تبعیت کنند؟ بشناسیم کسی را که قرآن می‌گوید متبوع کل انبیا و مقربین و سابقین است.
متبوع لاحقین و کسانی که زمان خودشان بودند نه، بر حسب آیاتی مقدسات از قرآن شریف، پیغمبر بزرگوار (ص) با اینکه وجود ولادتی ایشان و وجود ظاهر رسالتی ایشان متأخر از کل انبیاء است،
با این حال «كُنْتُ نَبِيّاً وَ آدَمَ بَيْنَ الْمَاءِ وَ الطِّينِ» روایت،
«أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ نُورِي» روایت،
«أَوَلُّ مَا خَلَقَ اللَّهُ رُوحِي» روایت،
«أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ الْعَقْلُ» روایت،
«أَوَّلَ مَا خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْمَاءُ» روایت، همه‌اش معنا دارد.
در سوره هود آیه هفتم «وَ هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ في‏ سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ كانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ» این را بحث کردیم. و همچنین «اول العابدین»
در قرآن، «اول المسلمین» قرآن، «قُلْ إِنْ كانَ لِلرَّحْمنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعابِدينَ» «قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ» نبی النبیین و مرسل الی النبیین آیه آل عمران،
«وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ النَّبِيِّينَ لَما آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتابٍ» النبیین، نه مرسلین، آن‌ها که صاحب کدر تاب هستند، بزرگ‌هایشان که از صدتا، چهارتا را آوردیم.
«وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ النَّبِيِّينَ لَما آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتابٍ وَ حِكْمَةٍ»، «کُم» همه، تمام نبیین، آدم اینجا به حساب نیست. «النبیین» صاحب کتاب‌ها.
«وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ النَّبِيِّينَ لَما آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتابٍ وَ حِكْمَةٍ ثُمَّ جاءَكُمْ رَسُولٌ» این چیست؟
«جاءَكُمْ»، که بعد متولد شده، بعد رسول شده است. «ثُمَّ جاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِما مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَ لَتَنْصُرُنَّهُ قالَ أَ أَقْرَرْتُمْ وَ أَخَذْتُمْ عَلى‏ ذلِكُمْ إِصْري قالُوا أَقْرَرْنا قالَ فَاشْهَدُوا وَ أَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدينَ» این را می‌خواهیم بشناسیم. عادی نیست. موسی‌شناسی، عیسی‌شناسی، ابراهیم‌شناسی، نوح‌شناسی، الیاس‌شناسی، شناختن هر کدام از این‌ها در حد خودش برخورد بسیار قوی و نیرومند و دقیق لازم دارد.
اما مرتبه خاتم‌النبیین (ص) از کل مقربین و سابقین و معصومین، گذشتگان و فعلاً ولی امر و بعداً کسی نخواهد آمد؛ در تمام عوالم وجود، در میدان افضل فضائل و بالاترین مراتب عصمت یکه‌تاز است. می‌خواهیم این را بشناسیم.

---

این پیغمبری که قرآن شریف وقتی چهار پیغمبر ولیّ عزم دیگر را ذکر می‌کند، وحی نمی‌گوید. وصیت می‌گوید.
سوره شوری: «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً» «وَصَّی» وحی است. «إِنَّا أَوْحَيْنا إِلَيْكَ كَما أَوْحَيْنا إِلى‏ نُوحٍ وَ النَّبِيِّينَ» زیاد، «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ» «ما» شد «الذی»، «وَصَّی» شد «أَوْحَيْنا». «وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهيمَ وَ مُوسى‏ وَ عيسى‏ أَنْ أَقيمُوا الدِّينَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكينَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبي‏ إِلَيْهِ مَنْ يَشاءُ‏» الی آخر. چنین پیغمبری را می‌خواهیم بشناسیم.
پیغمبری که عیسی بن مریم بر حسب نقل برنابای حواری و املای مسیح (ع) عرض می‌کند: ای محمد! عیسی طاقت ندارد ما طاقت داریم؟ ای محمد! خدا با تو باد و مرا لایق آن نمایاد که دوال نعل تو را باز کنم. [...] عیسی اینچنین است. عیسی که در میان چهار پیغمبر اولوالعزم قبل از خاتم‌النبیین چه مقامات عالیه‌ای دارد که بر حسب آیه مبارکه بقره «ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها» اینجا «بِخَيْرٍ مِنْها» است، «أَوْ مِثْلِها» نیست. اگر مماثلت است در اصل ولایت عزم است. در اصل نبوت است. «نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها»، خیر نسبی. بعد خیر مطلق در عالم امکان در بُعد نبوات و عصمت‌ها و معرفت‌ها و علم‌ها و تقواها و طهارت‌ها، خاتم‌النبیین (ص) است. ای محمد خدا با تو باد و مرا لایق آن را نمایاد که دوال نعل تو را باز کنم.

---

---

*برگرفته از سخنرانی علامه صادقی تهرانی در جلسات تفسیر قرآن